کارتوگرافی چیست؟ اگر شما نیز به دنبال این هستید که بدانید این علم چیست و چه کاری انجام می دهد توصیه می کنیم با این مقاله از سایت تهران مپ همراه باشید.

کارتوگرافی

کراتوگرافی چیست؟

علم ترسیم عوارض سطح زمین و موارد استفاده از آن نقشه برداری کارتوگرافی می نامند. این دانش با کوچک کردن ویژگی های فضایی یا همان ابعاد انواع مختلف اجسام و سطوح بزرگ همانند زمین های وسیع با بخش یا کل کره زمین یا یک کره آسمانی سر و کار دارد. این تکنیک صحنه های وسیع و بزرگ را کوچک کرده تا به راحتی قابل مشاهده باشند. این واژه از دو کلمه Cart و  graph تشکیل شده است که car مخفف cartogram  به معنی نقشه یا همان آمار جغرافیایی و graph به معنی رسم کردن می باشد.

بنابر این می توانیم بگویم این تکنیک علمی برای تهیه نقشه می باشد و به دلیل اینکه نمی توان بخشی از سطح کره زمین را به اندازه واقعی خود بر روی یک نقشه تصویر نمود باید عوارض و پدید های متفاوت زمین را با نسبت تعیین شده ای کوچک نمود و این عمل بر اساس مبانی و اصول کارتوگرافی نقشه برداری به گونه ای صورت می پذیرد که کاربران با دقت به میزان کوچک شده و مشخصات فنی آن بتوانند به مقدار اصلی آن بپردازند.

کارتوگرافی هنر ، دانش و فنی است که برای تهیه انواع نقشه ها به کاربرده می شود که طی مراحل مختلف اندازه گیری ، محاسبه و رسم کردن ، قسمت یا کل سطح روی کره زمین را بر سطحی صاف ، تخت و مستوی با استفاده از اصول ریاضی و تناسب هندسی به نمایش گذاشته می شود و از آن در ساختار اقتصادی ، فرهنگی ، دفاع ملی ، روابط بین المللی ، تعلیم و تربیت ، جهانگردی و موارد متنوع دیگر مورد استفاده قرار می گیرد.

به بیانی دیگر می توانیم بگویم این تکنیک بیشتر یک هنر بوده تا دانش ، زیرا وظیفه اصلی کارتوگراف تنها نشان دادن یک سری اطلاعات خاص بر روی یک صفحه نمی باشد، بلکه باید این داده ها را به صورت سمبلیک و با یک سرس خطوط که از علوم ریاضی نشات گرفته می شود نشان دهد و جهت انجام آن ، یک کارتوگراف باید به نحوی عمل کند که بیننده ضمن درک مفاهیم ، به دیدن نقشه و بررسی آن نیز علاقه نشان دهد. به عبارتی دیگر باید از اصول زیبا سازی در انتخاب سمبل ها ، طراحی و رنگ آمیزی استفاده شود. برای این تکنیک چندین تعریف علمی وجود دارد که قبول کردن هر یک از تعاریف و دامنه فعالیت آن ها تحت تاثیر وضعیت نقشه برداری و نقشه های هر کدام از کشور های جهان است. با وجود تمامی اختلاف نظر ها ، در تعریف این علم به طور کلی دارای دو معنی مستقل می باشد که کارتوگرافی عام و خاص نام دارند در ادامه به آن ها خواهیم پرداخت.

کارتوگرافی عام

می توانیم بگویم این یک علم ، هنر و فن ساختن می باشد که تمامی مرحله های نقشه یعنی نقشه برداری ژئودزی Geodesy ، عملیات زمینی ، فتوگرامتری ، رسم و نشر را شامل می شود.

کارتوگرافی

اما این علم خاص مراحل بعد از برداشت زمینی ، فتوگرامتری و یا کلاً اطلاعات اولیه برای تهیه نقشه را شامل می گردد و در حقیقت قسمت اعظم کار تهیه نقشه محسوب می‌شود. کارهایی از قبیل تنظیم پیش نویس ، ترکیب اطلاعات و استفاده از نقشه‌ها و مدارک مربوطه ، انتخاب شبکه ، تعیین علائم و نوشته‌ها ، هماهنگی اطلاعات موجود در نقشه ، طراحی اطلاعات حاشیه نقشه ، انتخاب روش ترسیم و چاپ و تکثیر مراحل مختلف کارتوگرافی خاص تشکیل می شود . در ایران چون سازمانها و مؤسسات دولتی و خصوصی ، نقشه های مختلف در سطوح گوناگون تهیه می‌شود هر دو مفهوم کارتوگرافی را می‌توان در مورد آنها بکار می رود . برای مثال یکی از بزرگترین ارگانهای تهیه نقشه در ایران سازمان نقشه برداری کشور National Cartographic Center میباشد . به طور کلی گردآوری اطلاعات اولیه و پردازش و ارائه آن به صورت مطلوب و یا به عبارت دیگر عملیات مربوط به تهیه نقشه بر عهده کارتوگرافی میباشد.

هدف کارتوگرافی

کار کارتوگراف و یا به عبارتی حاصل انجام این روش ، نقشه می باشد، و هدف یک نقشه بردار کارتوگراف همواره استفاده از امکانات مختلف برای انتقال این پیام به بهترین وجه میباشد و یک نقشه بردار باید به این زبان یعنی ( زبان تصویر) تسلط داشته باشد تا بتواند بااستفاده کننده ارتباط منطقی برقرار کند. . کارتوگرافی امروزه به طور عمده کلیه فعالیتهای مربوط به آماده سازی نقشه و بهره‌گیری از نقشه را شامل می گردد یعنی این عمل موضوعاتی نظیر آموزش ، نحوه استفاده از نقشه ، مطالعه سیر تکاملی کارتوگرافی ، جمع آوری و بایگانی نقشه ، تهیه کاتالوگ و فعالیت های مربوط به تهیه فهرست و بالاخره طراحی و ساختن نقشه ، چارت ، پلان و اطلس را در خود جا می دهد. مراحل تهیه نقشه در رابطه با نوع نقشه بسیار متنوع و متفاوت میباشد . گر چه روشهای بهتر نقشه در جزئیات با هم اختلاف دارند لیکن دراصل از کلیت ویژه پیروی می کنند و دارای وجوه مشترکی است که می توان آنها را اصول روش کارتوگرافی فرض نمود.
هرکارتوگرافی در تهیه نقشه باید از ۵ اصل پیروی نماید:
۱ – مقیاس ۲- سیستم تصویر3 – جنرالیزه ۴ – طراحی ۵ – ترسیم و تولید

کارتوگرافی

ارتباط نقشه بردار و کارتوگرافی

تهیه نقشه از یک منطقه ، فعالیت دو گروه مجزا میباشد:
• اطلاعاتی که توسط مهندسین نقشه برداری گردآوری میشود
• ترسیم نقشه بر اساس اطلاعات گردآوری شده ، که کار کارتوگراف میباشد
اطلاعاتی که توسط نقشه بردار برداشت می گردد ریشه اولیه دانسته های جمع آوری شده میباشد . اطلاعات نقشه بردار داده های خام است که فقط افراد متخصص در همان فیلد کاری از ماهیت دیتاهای خام دانش دارند و لی دیتاهای خام برای عموم افراد یا متخصصین و تحلیلگران سایر فیلدهای کاری قابل تحلیل و فهم نمیباشد. تا زمانی که نقشه بردار آن ها را مورد بررسی قرار دهد و از حالت خامی بیرون به نقشه هایی کاملا خوانا و مطلوب تیدیل شود.